U Srbiji, kao i u mnogim drugim zemljama bivšeg Istočnog bloka, postoji opšti nedostatak mapiranja šumskih lokaliteta. Šumarski fakultet Univerziteta u Beogradu i nemački istraživački partneri (Univerzitet u Frajburgu, Soilution GbR, UNIQUE) od 2014. godine rade na razvoju savremenog digitalnog mapiranja lokaliteta i mapiranja prirodne potencijalne šumske vegetacije. Ovaj prethodni rad je povezan sa aktivnostima RP2 u ANKLIWA-DS i uspostavljenom saradnjom na nemačkoj strani (prof. Reif i UNIQUE).

Savremeni multifaktorskii prostorno eksplicitni modeli otvaraju nove analitičke mogućnosti, granice i pragove za raspodelu vrsta drveća i tipova šuma u odnosu na temperaturu, vodu i potrebe za hranljivim sastojcima, npr. u obliku bioklimatskog okvira. Sa ovim modelima distribucije područja, može se analizirati uticaj klimatskih promena na distribuciju vrsta drveća. Budući klimatski scenariji će zatim biti integrisani u modele promenom prostorno klimatskih parametara. Na osnovu ovih modela, buduće strategije upravljanja mogu se razviti za glavne vrste drveća na različitim lokacijama, uzimajući u obzir klimatske promene. Prvi korak je prikupljanje i analiza podataka (aktivnosti 2.1, 3.1 i 4.1) - zajednička aktivnost RP 2, RP 4 i RP 3. U tu svrhu će se koristiti svi dostupni skupovi podataka za planiranje šuma iz dva šumska regiona (Severna i Zapadna šumska regija). UNIQUE će voditi prikupljanje, proveru i pripremu prostornih baza podataka.

Prvi korak je prikupljanje i analiza podataka (aktivnosti 2.1, 3.1 i 4.1) - zajednička aktivnost VP 2, VP 4 i VP 3. U tu svrhu će se koristiti svi dostupni skupovi podataka za planiranje šuma iz dva šumska regiona (Severna i Zapadna šumska regija). UNIQUE će voditi prikupljanje, proveru i pripremu prostornih baza podataka.

U drugom koraku, glavni terenski rad će se obavljati u ova dva šumska regiona korišćenjem planskih jedinica čije su GPS koordinate obeležene u prošlosti (aktivnosti 2.1 i 2.4). Podaci o zemljištu, klimi, geologiji, nadmorskoj visini i izloženosti biće prikupljeni za mapiranje glavnih vrsta drveća, popunjavajući postojeće informacije. Pored toga, biće korišćene dve eksperimentalne parcele iz paralelnih studija FAO-GEF projekta Univerziteta u Beogradu. Evaluacija podataka o inventaru kao i podataka prikupljenih na terenu biće sprovedena u saradnji sa RP 4.

Pored toga, testiraće se novi sistemi daljinskog očitavanja. Multispektralni optički satelitski sistem Sentinel 2 sa dva satelita obezbeđuje besplatnu pokrivenost podacima na više područja u rezoluciji od 10 m, finansiran od strane EU i ESA Copernicus programa. Satelitska konstelacija Dove / Rapid Eye pruža dodatne, slobodno dostupne podatke sa multispektralnim optičkim podacima rezolucije 5 m i dnevnim pokrivanjem koje finansira privatna američka kompanija "Planet".

Doktorand će na Univerzitetu u Frajburgu provesti naučni boravak u trajanju od ukupno tri meseca (aktivnost 2.3). Istraživački boravak će biti podeljen na dva boravka od 1,5 meseca. Tokom prvog boravka, rezultati terenskog rada će biti procenjeni i eventualno predložene korekcije mogu biti realizovane nakon toga. Tokom drugog boravka, rezultati će biti ponovo procenjeni i dobiti pomoć / podršku u korišćenju podataka daljinskog istraživanja.

Oba koraka će rezultirati završetkom digitalnih metoda mapiranja lokacije (aktivnost 2.2) i naglasiće trenutnu i potencijalnu pojavu vrsta drveća bukve i hrasta u kojima dominiraju "gazdinski tipovi". Rezultat je dinamična mapa pogodnosti vrsta drveća za pilot područja Srbije reprezentativna za Srbiju na osnovu panevropskog skupa podataka (odsustvo prisutnosti glavnih vrsta drveća) i prikupljenih informacija o lokaciji i vegetacijskom pokrivaču, kao i aktuelnih klimatskih podataka za period klimatske normale. Ukrštanjem podataka o klimi i zemljištu sa ovom distribucijom (aktivnost 2.5), izvedena je procena pogodnosti vrsta drveća (produktivnost, rizici, konkurentnost) sa ciljem razvoja dinamičkih mapa širenja i produktivnosti (aktivnost 2.6 i 4.5) i obezbeđivanja digitalnog mapiranja osetljivog na klimu.

- Katedra za nauku o zemljištu, Šumarski fakultet, Univerzitet u Beogradu

- Katedra za geografiju i vegetaciju, Univerzitet u Frajburgu